Doğadaki renkler incelendiğinde kırmızı, turuncu ve sarı renkler güneş ve ateşle ilgili görülür, sıcaklık etkisi yarattığı için sıcak renk olarak kabul edilir. Yeşil, menekşe, mavi-yeşil gibi içinde mavi bulunduran renklerse hava, gökyüzü ve su ile ilgili görülür, soğukluk etkisi yarattığı için soğuk renk olarak kabul edilir (Bigali 1999:238-239).
Yörede sıcak ve soğuk renkler bir arada kullanılmıştır. Bir rengin etkisinin belirgin olması istenirse o rengin yanında karşıtı veya bütünleyiçisinin kullanılması gerekir. Bu renkler renk çemberinde birbirine en uzak noktada tam karşılıklı yer alır. Karşıt renklerin çarpıcı etkisini yumuşatma ve uyumu
sağlamak için de birinin renginden diğerine biraz katmak gerekir. Böylece aralarında ortak bir renk katarak kontrast armoniye yaklaşılmış olur (Bigali 1999:249).
Sıcak ve soğuk renklerin bir arada kullanımı yaşamın her alanında karşımıza çıkar. Bir manav tezgâhına dizdiği domateslerin belirgin olması için üzerlerine yeşil sebzeler koyar ki domatesin canlılığı ortaya çıkabilsin. Bünyan halılarında da birbirine zıt renklerin kullanımı dikkat çekmektedir. Böylelikle halılar ve halılarda kullanılan motifler dikkat çekici bir hale gelir. Renkler yan yana geldiklerinde birbirlerinin etkisini artırırlar ve halılardaki desenlerin, motiflerin algılanması kolaylaşır.
Halıların ya tek renk zemin üzerine çok renkle ya çok renk üzerine çok renkle ya da zeminsiz olarak çok renkle renklendirildiği görülmektedir (Barışta 1996:50). Halılar renk açısından uyum içerisindedir; nitekim renklerin birbirleriyle uyumsuz olması halıların kalitesini düşüren nedenler arasındadır.
Dış zemin ile iç zemin renkleri arasında uyum görülmektedir. Örneğin açık zeminde (beyaz, sarı, açık yeşil, açık mavi gibi) renkler kullanılıyo rsa; desen renkleri zemin renginin zıt renklerinden oluşur; fakat desen renkleri ile bordür renkleri birbiriyle uyumludur. Koyu zeminde (kırmızı, lacivert, kahverengi, koyu yeşil gibi) renkler kullanılıyorsa, desen renkleri zemin renginin zıt renklerinden oluşur ve yine bordür renkleriyle uyumludur.
Renkleri açısından oldukça canlı olan Bünyan halılarında karşımıza çıkan renkler; krem, beyaz, kirli beyaz, kar beyazı (çiğ beyazı), kanarya sarısı, kiremidi(açık kırmızı), gül kurusu, ateşi, açık zedefi, kör zedefi (yeşilin tonları), soğani (cevizi), bal köpüğü, deve tüyü, boz, kurt bozu, bal rengi (açık sarı), çividi (lacivert), bordo, bayrak kırmızsı, kan kırmızı (koyu kırmızı), hayali mavi, deniz mavisi, sıçan tüyü (gri), kurşuni, küf yeşil, nohudu, bej, kül rengi ve ördek başıdır.
Halılarda yaygın olarak kırmızı, mavi, sarı gibi ana renkler ve bu renklerin tonları göze çarpar. En çok kullanılan renk kırmızı ve tonlarıdır. Kırmızı; zenginliği, mutluluğu ve sevinci simgeler (Önder 1955:341). Kırmızı, halının tüm bölümlerinde kullanılabildiği gibi özellikle zemin bölümünde yoğun olarak kullanılmaktadır. Kırmızı zemin üzerine
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder