Türkiye'de halı tezgâhları dağınık olup köy evlerine kadar yayılmıştır. Hiçbir resmi makama tescili olmayan bu sanat evlerini takip etmek ve istatistiğini meydana getirmek zor bir iştir (Koton 1949:11).
Bünyan'da kaç tezgâhta halı dokunduğunu kesin rakamlara göre tespit etmek mümkün değildir. Bünyan halısı ilçe merkezinde dokunduğu gibi köylerde ve çevre ilçelerde de dokunmaktadır. Bünyan yöresinde halkın 5 bin dolayında büyüklü küçüklü tezgâhının olduğu ve bunlardan 3500 tanesinin ilçe merkezinde, 1500'e yakının da köylerde olduğu tahmin edilmektedir.
2.2. BÖLGEYİ EL DOKUMA HALICILIĞA İTEN SEBEPLER
Bünyan halısı Kayseri'nin Bünyan'a komşu Pınarbaşı, Tomarza, Sarıoğlan, Gesi gibi diğer ilçelerinde de dokunmaktadır; fakat "Bünyan" ismi ön plana çıkmıştır.
Bünyan'ın belli başlı geçim kaynakları tarım ve hayvancılıktır. Coğrafi konumu itibariyle yörede yetiştirilen tarım ürünlerinin ekonomik değeri azdır. Bölgede, halkın sadece kendi ihtiyaçlarını giderebilen tarım ürünleri yetiştirilmektedir. Buğday, arpa ve çavdar başta olmak üzere çeşitli tahıl ürünleri ve bunun yanında küçük bağ ve bahçelerde kışın kullanılmak üzere domates, patates, soğan, fasulye gibi ürünler yetiştirilmektedir. Yetiştirilen bu ürünler ticari olarak kullanılmamakta ve yöre insanı tarafından kışın tüketilmektedir. Dolayısıyla tarım bir geçim kaynağı oluşturmamaktadır.
Tarım ürünlerinde olduğu gibi Bünyan'da yine yöre insanının sadece kendi ihtiyaçlarını giderebilecek düzeyde hayvancılık yapılmaktadır. Yöre, büyükbaş hayvancılığına da uygun olmasına karşın küçükbaş hayvan yetiştiriciliğine
ağırlık verilmiştir; çünkü küçükbaş hayvanlardan daha çok yararlanılmaktadır. Koyun, yörede en çok yetiştirilen küçükbaş hayvanların başında gelir.
Bünyan'da halıcılığın gelişmesi ekonomik temellidir. Bünyan'da tarım ve hayvancılığın gelir getirmemesi ve başka iş alanlarının da bulunmaması halkı farklı geçim kaynaklarına yöneltir; halıcılık ortaya çıkar. Üstelik yöre hammadde yönünden de oldukça zengindir.
Halının ham maddesini ipler ve ipleri boyamada kullanılan kök boyaların oluşturması sebebiyle yörede hammadde temininde sorun yaşanmamaktadır.
Koyunun yetiştirilmesi halının hammaddesi olan yünün bolca temin edilebilmesini sağlamaktadır. Halk, kırptıkları koyunların yapağılarını tamamen geleneksel yöntemlerden geçirerek "ip" haline getirmiş ve temel malzemeyi elde etmiştir.
Yöre kök boya yönünden de oldukça zengindir. Cehri, kök boya otu, sütleğen gibi bitkiler Bünyan'da yetişmektedir.
Halıcılığın gelişmesinin bir diğer nedeni de halı dokumanın yörenin geleneksel yapısına ters düşmemesidir. Bünyan muhafazakar bir yerleşim yeridir ve bayanların dışarıda çalışması pek hoş karşılanmaz. Bu sebeple bayanlar ya kendi evlerinde ya da komşu evlerde halı dokuyup evlerine maddi kazanç sağlarlar. Böylelikle halkın hem geleneksel yapıları korunmakta hem de gelir elde edilmektedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder